środa, 27 listopada 2013

PÓŁKA Z KSIĄŻKAMI: "Kwinkunks"




Napisanie tej powieści zajęło autorowi 12 lat. Co prawda jej przeczytanie zajmie znacząco mniej czasu, ale jeżeli szukacie książki na długie (naprawdę długie) zimowe wieczory, jest to propozycja warta rozważenia. Powieść
w polskim wydaniu liczy 1155 stron (plus posłowie autora).

Charles Palliser jest mi znany wyłącznie jako autor tej jednej powieści. Po chwili szperania w Internecie dowiedziałam się, że istotnie książki wychodzą spod jego ręki niezmiernie rzadko. Od roku 1989, gdy Palliser, przez wiele lat uniwersytecki wykładowca literatury, zadebiutował jako powieściopisarz (właśnie „Kwinkunksem”), wydał zaledwie pięć książek.
I nie ma w tym nic dziwnego, jeśli wszystkie jego powieści są równie misternie skonstruowane.  
 
Kwinkunks” jest owocem fascynacji autora literaturą dziewiętnastowieczną – jest to współczesna rekonstrukcja powieści wiktoriańskiej. Z pozoru to książka, jaka mogłaby wyjść spod pióra Dickensa. Głównym bohaterem jest chłopiec mieszkający z matką - niczym w Arkadii - w wiejskim domu, otoczony dobrobytem. John żyje wśród tajemnic. Nie zna swojego ojca, ani też rodziny matki i nic nie wie o wrogich siłach, czyhających na niego od chwili jego przyjścia na świat. Wkrótce siły te dochodzą do głosu; John i jego matka tracą swoje niebo
i trafiają do piekła londyńskich dzielnic biedoty. Aby odzyskać utracony raj, John musi rozwikłać zagadkę swojego pochodzenia. Owa zagadka wiąże się z historią pięciu rodów, których losy splecione są ze sobą,
i z symbolem kwinkunksa, który okaże się również kluczem do jej rozwiązania. Tę tajemnicę musi również odkryć czytelnik - i to… na własną rękę. Okazuje się bowiem, że „Kwinkunks” jest  tylko powierzchownie podporządkowany zasadom powieści dziewiętnastowiecznej. W rzeczywistości autor prowadzi ze współczesnym czytelnikiem inteligentną grę (w istocie „Kwinkunks” jest rekonstrukcją „ironiczną”). Nie chcę w tym miejscu ujawniać zbyt wiele, by nie psuć przyjemności czytania i samodzielnego odkrywania tej książki. Niektóre z tajemnic swojego warsztatu (i powieści) Palliser zdradza w posłowiu (a to, jak wiadomo, czytamy po zapoznaniu się z dziełem). Zdradzę tylko, że narrator, a jest nim John, nie jest w tej powieści do końca wiarygodny i pewne swoje odkrycia i wnioski wręcz ukrywa przed czytelnikiem.
Na kartach „Kwinkunksa” Charles Palliser odmalował panoramę społeczeństwa Anglii pierwszej połowy XIX w. Śledząc losy Johna, zaglądamy na pełne przepychu salony arystokracji i do zamożnych domów przedstawicieli klasy średniej; razem z biedakami przeszukujemy kanały i jesteśmy świadkami przestępczych procederów. Na pewien czas trafiamy do więzienia dla dłużników, do szkoły z internatem, która z placówką oświatową ma tyle wspólnego, co obóz pracy z obozem harcerskim (bardzo po dickensowsku), a nawet do zakładu dla obłąkanych. Poznajemy ludzi i podłych, i szlachetnych, drobnych cwaniaczków i wielkich oszustów.
W powieści bardzo wiele miejsca zajmują kwestie ekonomii i ustroju społecznego. To pieniądz jest motorem całej fabuły, a walka o parę pensów na kawałek chleba jest równie dramatyczna, jak gra
o wielką fortunę. Filozoficzne dysputy dotyczące problemów polityczno-ekonomicznych, a zarazem moralnych, toczy ze sobą – w mieszkaniu składającym się z połowy podnajętego pokoju w jakimś zaułku biedoty – para zdeklasowanych dżentelmenów, niegdyś parających się prawem, obecnie aktorów teatrzyku kukiełkowego. Poruszanie tych kwestii w powieści dziewiętnastowiecznej byłoby jak najbardziej zrozumiałe, to przecież właśnie wtedy formowały się teorie Marksa i Engelsa. Ten aspekt książki jednak równie mocno odzwierciedla czasy, w których ona rzeczywiście powstawała, czyli lata 80. wieku dwudziestego, okres rządów Margaret Thatcher, kiedy
w Wielkiej Brytanii społeczna dyskusja dotycząca tych kwestii była niezwykle gorąca. Również teraz, prawie ćwierć wieku po ukazaniu się drukiem, ta powieść wydała mi się zaskakująco aktualna. Drobni ciułacze tracący oszczędności życia wskutek machinacji spekulantów, którzy budują swoje fortuny, nieodparcie przywodzą na myśl współczesne afery i kryzys finansowy roku 2008, kiedy pękła spekulacyjna bańka, podatnicy składali się na ratowanie upadających banków, a ich prezesi wypłacali sobie wielomilionowe premie.
Czytanie „Kwinkunksa” jest zajęciem tyleż ciekawym, co meczącym. Ta powieść wymaga ciągłego skupienia uwagi i zapamiętywania szczegółów, co przy jej objętości może stanowić nie lada wyzwanie. (Choć przy okazji jest to świetny trening umysłowy, godny polecenia osobom chcącym rozruszać swoje szare komórki). Czytelnik nie może sobie pozwolić nawet na moment dekoncentracji, bo wszystkie elementy w powieści są częścią bardzo precyzyjnej układanki. Kiedy pewnej zimowej nocy do domu matki Johna puka dwoje zmarzniętych wędrowców, proszących o wsparcie, można być pewnym, że ich rola w tej historii na tym się nie skończy (a być może nawet rozpoczęła się dużo wcześniej). Jakkolwiek akcja obfituje w wiele zwrotów i emocjonujących wydarzeń, to cała powieść skonstruowana jest w ten sposób, że „czytamy […] nie tyle dlatego, że chcemy dowiedzieć się, co będzie dalej, lecz raczej dlatego, że chcielibyśmy dowiedzieć się, co się przedtem wydarzyło, aby móc zrozumieć to, co już do tej pory przeczytaliśmy” – jak pisze autor w posłowiu.
Po raz pierwszy czytałam tę książkę dziesięć lat temu, kiedy została wydana w Polsce. Niedawno przeczytałam ją powtórnie. Jeżeli chodzi o główny wątek, doszłam do tych samych wniosków, co za pierwszym razem, ale teraz wyjaśniłam sobie wszystko w sposób dużo bardziej zadowalający, rozwikłałam również zagadki dotyczące większości wątków pobocznych. (Mówiąc precyzyjnie, za pierwszym razem stawiałam prawdopodobne hipotezy, teraz wydaje mi się, że znalazłam na ich poparcie wystarczające dowody). Przyznam jednak, że jeden aspekt tej powieści, związany z jej formą, umknął mojej uwadze zarówno za pierwszym, jak i za drugim razem
(w międzyczasie zdążyłam zapomnieć, że czytałam posłowie, gdzie autor wyjaśniał tę kwestię; oczywiście zapomniałam też zawiłości fabuły). Pocieszam się, że nie byłam w tym osamotniona. Nadanie powieści tej szczególnej formy „okazało się niezwykle trudne i czasochłonne – ujawnia Palliser. – Jak na ironię jednak ten akurat aspekt powieści prawie nie został zauważony ani przez krytyków, ani przez czytelników”. 
Więcej już nie zdradzę. Czytajcie i odkrywajcie, a ja za kolejne dziesięć lat pewnie znów sięgnę po tę książkę
i być może zgłębię wtedy wszystkie jej tajemnice (kilka zdań ciągle jest dla mnie zagadkowych).


***
Charles Palliser "Kwinkunks". Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2003. Przekład Maria Streszewska-Hallab.

wtorek, 26 listopada 2013

Retro, czyli powrót do przeszłości

 
Zawiało, zasypało i mamy zimę na całego. Jednak jeszcze przez moment wstrzymam się z pokazywaniem zimowych krajobrazów. Zamiast tego proponuję rozsiąść się wygodnie w przytulnym wnętrzu - z książką.

Do zaaranżowania tego kącika zainspirowały mnie tapety, znalezione niedawno przez moją mamę przy okazji porządków w piwnicy. Niemal antyki - pochodzą prawdopodobnie z lat 70. ubiegłego wieku. (Brzmi antycznie, prawda?) Ta różowa współcześnie świetnie by wyglądała, np. w jadalni urządzonej w stylu sielsko-skandynawskim, z białą podłogą i stolarką. Ta w tonacji zgniłozielonkawej... Hm... bardzo stylowa, zwłaszcza jako tło do błyszczącej meblościanki. Mam wobec niej uczucia dosyć mieszane. Tą tapetą były  wyklejone ściany naszego pokoju dziecięcego i przez większość mojego dzieciństwa zasypiałam i budziłam się, patrząc na ten deseń... Potem została zastąpiona różowo-czerwoną, w stylizowane serduszka i poczułam się wtedy prawie jak księżniczka, ale to było już w latach 90. Na całą ścianę w ten wzorek z pewnością bym się nie zdecydowała, ale w małych dawkach robi całkiem miłe wrażenie, takie przytulno-staroświeckie.

Przy okazji - pomysł na mebel "zrób to sam". Regalik na książki zrobiłam z drewnianych skrzynek, w ten sam sposób można by też  wykorzystać skrzynki na owoce (bardzo modne), a może nawet tekturowe pudła?




piątek, 22 listopada 2013

Ostatki

W oczekiwaniu na zimę...
  







Tak, zdjęcia są dzisiejsze, chociaż gdyby nie to szarawe jesienne światło, z powodzeniem mogłyby udawać wiosnę. Listopad do tej pory był tak łagodny, że trawnik obrósł łanami stokrotek, lak i kocimiętka wciąż kwitną i znalazłam nawet kilka pierwiosnków.

A poza tym - opony wymienione na zimowe, przegląd samochodu zrobiony, w domu nowy piec zamontowany. Czekam na śnieg, niech pada...

poniedziałek, 18 listopada 2013

ZŁÓŻ SOBIE W LISTOPADZIE: pudełka origami








Zgodnie z obietnicą - oto instrukcja składania pudełka origami. A ponieważ obietnicę realizuję z opóźnieniem, w ramach rekompensaty pudełka będą dwa. Na pierwszy ogień proponuję to łatwiejsze, które pokazałam w poprzednim wpisie. (Potem - wyższa szkoła jazdy).


Łatwe pudełko origami - instrukcja składania krok po kroku

1. Zaczynamy od złożenia kwadratowego arkusza wzdłuż zaznaczonych linii (dwukrotnie na pół). Zagięcia rozkładamy. 2. Zaginamy róg do środka (wzdłuż wcześniej wykonanych zagięć). 3. To samo powtarzamy z pozostałymi rogami.


4. Zaginamy jeden bok figury do środka. 5. Zaginamy drugi bok figury. Zagięcia rozkładamy. 6. W ten sam sposób zaginamy górę i dół figury.

7. Rozkładamy zagięcia aż do otrzymania figury na zdjęciu. 8. Prawy i lewy bok figury podnosimy do góry. Według wcześniej wykonanych zgięć formujemy trzeci bok pudełka. 9. Róg zawijamy do środka pudełka.

10. W ten sam sposób formujemy czwarty bok pudełka.
11. Tak wygląda gotowe pudełko.








 
 

Jeśli potrzebujemy pudełka z pokrywką, bierzemy drugi arkusz papieru o boku o ok. 4 mm dłuższym (lub krótszym) i składamy w ten sam sposób. Większe pudełko będzie pokrywką, a mniejsze denkiem. Nakładamy jedno na drugie i mamy zamykane pudełko.



Heksagonalne pudełko-róża



To pudełko jest bardzo efektowne i eleganckie. Pokrywka uformowana jest w kształcie róży, więc szczególnie polecam jego wykonanie mężczyznom, którzy chcieliby zabłysnąć przed ukochaną. Z arkusza A4 wyjdzie pudełeczko idealne do zapakowania jakiegoś biżuteryjnego drobiazgu. Instrukcja składania ma tyle kroków, że niestety nie podejmę się przedstawienia jej tutaj, zainteresowanych odsyłam do filmu, z którego korzystałam:
http://youtu.be/XPiQxWLpWuw

Wykonanie początkowo może sprawiać trudność, ale kiedy nabierzemy wprawy, trudno się zatrzymać ;)


sobota, 16 listopada 2013

Coś z niczego czarno na białym

 
Nie lubię, kiedy przy różnych okazjach wciska mi się ulotki, foldery i wszelkiej maści druki reklamowe. Uważam to za niepotrzebne marnotrawstwo papieru i produkcję śmieci. Ale kiedy ostatnio przy zakupie podkoszulka w sieciówce wciśnięto mi katalog specjalnej kolekcji owej sieciówki, byłam trochę mniej niezadowolona. Nie dlatego, że owa kolekcja tak mnie zachwyciła (przeciwnie, nic w niej nie znalazłam, co mogłabym na siebie założyć, a kwestie cen pomijam całkowicie), ale w samym katalogu dostrzegłam pewne możliwości wykorzystania. Papier o dużej gramaturze, przeważająca czarno-biała kolorystyka. Wieczór przy radiu i kolekcja pudełek na różności gotowa. Z pozostałych kawałków papieru zrobiłam jeszcze... łańcuch na choinkę ;). (Kolczatka jest zeszłoroczna).

  
 
 
Tak to już jest, że jak jakiś kawałek papieru wpadnie w moje ręce, to trudno mi się powstrzymać ;). Możecie to potraktować jako inspirację, w końcu idą Święta (co roku jakby wcześniej) i Mikołaj się zbliża, a w coś musi pakować...
O tym, że zaczął się już okres przedświąteczny, wiem również stąd, że znów podskoczyła "wyświetlalność" moich wpisów z ozdobami świątecznymi. Myślę, że w tym roku też podrzucę kilka pomysłów, być może zaskakujących, a na pewno "przyjaznych dla środowiska". Ale to jeszcze kwestia przyszłości, choć już nieodległej. Dziś już znikam cieszyć się ostatnim (?) pogodnym jesiennym dniem (zdjęcie poniżej jest z wczoraj), a jutro zapraszam po instrukcję składania pudełek origami.

Miłej soboty!


poniedziałek, 11 listopada 2013

"Zrób to sam" 11. XI

Podrzucam pomysł jak rodzinnie uczcić Święto Niepodległości. Potrzebne będą: stół przy którym zmieszczą się wszyscy chętni do zabawy, papier biały i czerwony, nożyczki, klej. Wycinamy, podkręcamy, sklejamy. Gotowe!




Jeśli taką ozdobę przypniecie sobie sobie (lub dziecku) do ubrania dla wyrażenia uczuć patriotycznych, to nazywanie jej kotylionem (jak sam to zrobił kilka lat temu Prezydent Komorowski), będzie pomyłką, nietaktem lub wręcz obrazą majestatu. Jest to bowiem, jak się okazuje, kokarda narodowa (a może nawet Kokarda Narodowa). Mam nadzieję, że nie jest obrazą majestatu robienie kokardy narodowej z papieru ;). Oczywiście rozmieszczenie kolorów też ma znaczenie: środek musi być biały, a zewnętrzna część czerwona, inaczej nie będą to nasze barwy narodowe*. I jeszcze jedno: jeśli tak jak ja zrobicie te ozdoby w formie róży, to niech to nie będą róże z pięciu płatków, bo wtedy wyjdzie skrzyżowanie Róży Lancasterów z Różą Yorków, czyli Róża Anglii (ileż to rzeczy człowiek musi wiedzieć, żeby uczcić swoje święto narodowe). Wydaje mi się, że róże cztero-, sześcio- lub ośmiopłatkowe się nadają. I że odrobina kreatywności jest dozwolona :).


Środek można ozdobić guzikiem, koralikiem lub perełką.


Pod spodem jeszcze jeden pomysł na zastosowanie biało-czerwonych ozdób:


A wybiegając nieco w przyszłość, podpowiem, że jeśli do każdego kwiatka przykleicie zawieszkę, to powstaną ozdoby choinkowe (przypominam również o moim ubiegłorocznym cyklu papierowych ozdób świątecznych - znajdziecie we wpisach archiwalnych).

Miłej zabawy!
(Przepraszam za jakość zdjęć, ale dzień wstał dzisiaj wyjątkowo mglisty i ponury).



*Sprawa jest jednak nieco bardziej zawikłana. Spójrzmy np. tutaj:

Artur Grottger "Pożegnanie powstańca"


***
Zabawy papierowe są głównie (choć oczywiście nie wyłącznie) dla dzieci, starszym proponuję na dzisiejszy dzień chwilę refleksji i piosenkę:

niedziela, 10 listopada 2013

Trzy razy dynia



Szkoda, że dynia (w każdym razie jako dekoracja) została zawłaszczona przez halloween, bo dynię popieram, a halloween stanowczo nie.* I trochę szkoda marnować dynie na lampiony. Lepiej je zjeść.

Na przykład w ten sposób:





1. Sernik dyniowy. Bardzo mnie to ciasto intrygowało i w końcu postanowiłam je wypróbować. Wrażenia - mieszane. Dobry, ale tych niesamowitych doznań smakowych, których się spodziewałam, nie było. Polecam, acz niezbyt nachalnie. Choć z drugiej strony - jako przemyt warzywa, jest godny polecenia. Na pewno czyni łasuchowanie nieco mniej niezdrowym. Przyznam się jednak, że w ostatnich dniach piekłam go dwa razy, bo z pierwszym moja rodzina uporała się dosyć szybko. Poza tym chciałam dopracować przepis. Za pierwszym razem korzystałam z przepisu ze strony mojewypieki.com i, szczerze mówiąc, najbardziej smakował mi śmietanowo-pomarańczowy wierzch, który zresztą sama dodałam. Zdjęcie powyżej.


    
Za drugim razem zmodyfikowałam nieco składniki (poniżej) i tę wersję polecam. Pięknie pachnie, już trochę bożonarodzeniowo. Dodatek kurkumy nie jest konieczny, ale wzmacnia kolor. Z samą dynią sernik wychodzi w kolorze brudnobiałym. Puree z dyni przygotowujemy piekąc dynię przez 1-1,5 godz. w 200 st. C. Po tym czasie praktycznie sama się rozpada.

Składniki na spód rozdrabniamy w blenderze i tą mieszaniną wylepiamy spód tortownicy. Składniki na masę serową krótko miksujemy i wylewamy na spód. Pieczemy w kąpieli wodnej przez 1,5 godz. w temperaturze 140 st. C. (Pieczenie w kąpieli wodnej jest bardzo łatwe, nie trzeba wcale wstawiać tortownicy do naczynia z wodą, wystarczy na dno piekarnika postawić blaszkę do pieczenia, np. keksówkę, z wrzącą wodą).

Wierzch przygotowujemy następująco:
200 g gęstej kwaśnej śmietany 18 % mieszamy z 3-4 łyżkami cukru i wylewamy na sernik 15 min. przed końcem pieczenia. Przygotowujemy polewę pomarańczową gotując sok wyciśnięty z 1-2 pomarańczy ze skórką z nich otartą i cukrem. Gdy syrop nieco zgęstnieje można dodać odrobinę mąki ziemniaczanej wymieszanej z 2 łyżkami wody. Polewę wykładamy na ostudzony sernik.

2. Tarta dyniowo-orzechowa.  

Cebule i marchew rozdrabniamy w blenderze, po czym miksujemy z resztą składników (orzechy muszą być wcześniej zmielone). Wykładamy na kruche ciasto i zapiekamy w temp. 180 st. C przez 40-50 min.


3. Najprostszy sposób - i mój ulubiony. Dynię ugotowałam na parze i zjadłam podaną a la polonaise (czyli... z bułką tartą zrumienioną na maśle ;).



*Ten zwyczaj rozprzestrzenia się w ostatnich latach w Polsce jak wirus i z jednej strony mnie to śmieszy, a z drugiej trochę... straszy (odpowiednie słowo na tę okazję). Nie mam wobec tego "święta" obiekcji natury religijno-moralnej. Teoretycznie nic nie stoi na przeszkodzie, żeby jednego dnia się przebrać i powygłupiać, drugiego uczcić rzeszę Wszystkich Świętych, a trzeciego, w zaduszki, pomodlić się za tych, którzy odeszli. Oczywiście nie uważam też, żeby przebranie się za kościotrupa, ducha, a nawet wampira mogło wyrządzić jakąkolwiek szkodę na psychice dziecka. Jednak to, że jakiś zwyczaj istnieje w Stanach Zjednoczonych, nie oznacza, że musimy go skopiować na nasze podwórko. Już dawno (chyba) minęły czasy, gdy bezkrytycznie zachwycaliśmy się Ameryką. Odnoszę wrażenie, że obecnie w modzie jest raczej kontestowanie USA. Skąd więc ten "cukierek albo psikus" w polskich miastach? Nie zgadzam się z twierdzeniem, że w naszej tradycji jest za mało okazji do zabawy, i dlatego te okazje musimy importować zza oceanu. Mamy mnóstwo świetnych świąt, których nie mają Amerykanie. Dlatego jeśli uważacie, że wasze dziecko ma za mało zabaw, to może lepiej zorganizujcie mu imprezę andrzejkową, a jeśli chciałoby się przebrać i z grupą kolegów pochodzić od domu do domu, to już za nieco ponad miesiąc będzie ku temu okazja. Trzeba się tylko nauczyć kilku kolęd. Kto będzie miał szczęście, może się nawet przebrać za kościotrupa - wszak kostucha jest tradycyjnym członkiem grupy kolędniczej ;). Tak sądzę, choć juz dawno nie widziałam żadnej grupy kolędniczej. A obchody halloween niech się ograniczą do lekcji angielskiego i tylko w tym języku odbywają.